Laten we meteen met de deur in huis vallen: Ostara is een pseudogodin. Dit is een godin die wel in populaire en wetenschappelijke literatuur voorkomt maar die historisch niet erkend wordt. Ok, laptop dichtklappen of een ander artikel schrijven… of toch niet. Nee, Ostara is een godin met veel betekenis voor het heidendom.
Een rijke bron van kennis betreffende de Germaanse goden en godinnen is de Edda. De Poëtische Edda en de ProzaEdda zijn echter werken van Germanen uit Scandinavië en zijn opgeschreven in IJsland. De Stam van de Vos is vooral geïnteresseerd in de cultuur van ons deel van Europa, daarom kun je op deze website ook lezen over goden en godinnen die niet in de Edda voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn Baduhenna, Nehalennia en Vrouw Holle. Laten we nu Ostara aan de lijst toevoegen.
Ostara, de geschreven bronnen
In het jaar 725 verscheen een geschrift met de naam 'De temporum ratione' welke was geschreven door de Angelsaksische Benediktijner monnik Bede Venerabilus ( 673-735 ). Dit geschrift had betrekking had op Pasen. Monnik Bede sprak over een godin met de naam Eostrae naar wie de maand 'Eosturmonath' was vernoemd, oftewel april. De volgende belangrijke persoon die over Eostre/Ostara schreef was de Duitse wetenschapper Jacob Grimm ( 1785- 1863 ). Dit was de man die samen met zijn broer Wilhelm Grimm, bekend is van de sprookjes. Het tijdperk waarin Jacob Grimm leefde stond bekend als de '(Duitse) Romantiek' en dit was een tijd waarin veel Duitsers weer op zoek gingen naar hun Germaanse wortels. Het idee van een Germaanse godin van de Dageraad en van het Licht, viel dus in vruchtbare bodem.
Taal en Ostara
We hebben tot nu toe gezien dat de monnik Bede over een godin met de naam Eostrae schreef en haar aan de maand April en het Paasfeest koppelde. Dat is een eerste aanwijzing dat Ostara/Eostre daadwerkelijk werd vereerd. In het hedendaagse Duits en Engels wordt Pasen Ostern en Easter genoemd. Nu zijn wij Germanen onderdeel van een grote familie die 'Indo-Europeanen' worden genoemd dus we kunnen ook naar de taal en cultuur van onze Indo-Europese broeder/zustervolkeren kijken om zo tot vergelijkingen te komen.
Wetenschappers hebben zelfs een gereconstrueerde taal ontwikkeld die 'Proto Indo Europees' wordt genoemd en hier heet Ostara 'Hausos', de Godin van de dageraad. Ook is het Proto Indo-Europese pantheon gereconstrueerd. Nu wordt het heel duidelijk dat Ostara ook vereerd werd door andere Indo-Europese volkeren, zoals de Grieken (Eos), de Romeinen (Aurora), de Litouwers (Ausrine), de Perzen (Ushah) en de Vedische cultuur (Ushas). De vedische cultuur? Dat zijn toch mensen uit India en geen Europeanen? Nee, de mensen die de Vedische cultuur naar India brachten waren Europeanen. De Indo-Europeanen waren mensen die bij de Zwarte Zee woonden en van daaruit naar het Westen getrokken zijn én naar het Oosten. Maar dat is een verhaal op zich.
Ostara in de moderne tijd
Het wordt steeds duidelijker dat Ostara geen pseudogodin is maar een echte Indo-Europese Godin van de Dageraad. (alleen in wetenschappelijke zin is dit nog te betwijfelen). Er zijn goden en godinnen voor alle fasen van het natuurlijke leven: van het begin en het einde, van vruchtbaarheid en dood, van oorlog en vrede, van natuur en van organisatie. Op het jaarwiel is Ostara een godin van het Oosten, de plaats van een nieuw begin, de plaats waar de zon opkomt. Ostara is dan ook een feest in het voorjaar, een tijd waarin het leven weer opkomt na een lange winter.
Vruchtbaarheidssymbolen als hazen, eieren en paastakken horen daarbij. Madeliefjes horen bij Ostara. Maar Ostara's rol is niet beperkt tot het voorjaar. Niet alleen de jaarcyclus kent steeds een nieuw begin, maar beleven we in onze leven niet steeds situaties waarin we een nieuw begin maken? Een nieuwe baan, een nieuwe school, een nieuwe levensfase, een nieuw project? Ostara is een godin die veel betekenis kan hebben in onze 21e eeuwse levens. Het feit dat er nauwelijks mythologie over deze godin is geeft veel ruimte aan mensen die met Haar willen werken. Mooie uitdaging, toch?