Christendom voor jongeren, een hype of herontdekking?

Tegenwoordig zie ik veel jongeren met een kruisje om hun nek en als vraag naar de betekenis, dan hoor ik dat hij of zij christelijk is geworden.

Dat wekt gelijk mijn interesse, want redelijk vaak is hij of zij nauwelijks christelijk opgevoed, maar heeft zelf deze religie zelf gekozen. En natuurlijk vraag ik dan naar de geloofsbeleving, of wat deze jongere in de religie aantrekt. En dan hoor ik dat het idee van een God aantrekkelijk is. Of dat meerdere meiden of jongens in hun buurt ook christen zijn geworden. Iemand vertelde mij laatst dat ze bij een kerkelijke jongerenbijeenkomst was waar de voorganger zulke mooie woorden sprak, dat ze ineens op spiritueel niveau voelde dat God haar riep. Iemand anders vertelde dat het Christendom ‘helpt om terug te gaan naar de oude normen en waarden van de voorouders: omdat Nederland van oorsprong een christelijk land is.’ 

Christendom in Nederland

Nog niet zo lang geleden liepen de kerken leeg. Logisch, de kille vaak protestantse invulling, met als boodschap schuld en zonde was niet meer van deze tijd. Zelf ben ik ooit uit de kerk gegaan. Ik kon me niet meer vinden in vrijwillige onderwerping aan het angstbeeld van de hel en de constante boodschap dat de mens zondig is. Het christelijk geloof werd op deze manier op zijn minst een oninteressant tijdverdrijf. Het Christendom in Nederland was een lange tijd op zijn retour.

Jongeren en religie, boodschap van liefde en verbinding

Maar nu zijn velen weer zoekende in deze tijd waarin er zoveel gebeurt, dan is het fijn om terug te grijpen op een religie die verbindt en houvast geeft. En wat ik verneem is dat nu de christelijke boodschap alledaags en soms ook wat hipper is, het gaat om de herontdekking van christelijke normen en waarden. Er zijn hedendaagse jonge dominees die zich verzetten tegen hoe het in het verleden is gegaan. Bepaalde christelijke stromingen worden door een evangelist zelfs 'bijna sektarisch' genoemd en hij heeft gelijk wat mij betreft. Het gaat nu om vereniging en om elkaar helpen. Het gaat om God als een vorm van liefde en verbinding. 

Het Christendom in onze cultuur

Maar, en nu komt het, het Christendom komt van oorsprong niet uit onze cultuur. Het Christendom is uit het midden-oosten hierheen gebracht. 

In het jaar 325 werd in Nicea (Turkije) door keizer Constantijn de Grote het Christendom uitgeroepen tot staatsgodsdienst. Het was voor hem o.a. de bedoeling om een politieke eenheid te smeden, zodat de onrust de kop ingedrukt zou worden. In de eerste eeuwen daarna werd het christendom vooral verspreid in het midden-oosten. De missionarissen kregen in ons taalgebied nog geen voet aan de grond. Want het idee van een Jezus die je redt doordat hij werd gemarteld aan een kruis, ging er totaal niet in bij de Kelten en Germanen. Men had een volledig ander denkpatroon.

Hoe het christendom in ons land verscheen

Later met de opkomst van het Frankische rijk, werd het christendom verder verspreid vanuit de kerk met in het kielzog de missionaris Willibrord. Sommigen bekeerden zich tot het christendom omdat het ook kansen bood op economisch voordeel en handel.

De druk om christelijk te worden werd steeds groter. In het jaar 754 kwam Bonifatius, die werd omwille van zijn zendelingsdrang door de Friezen vermoord. Vanaf het jaar 768 begon het geweld los te barsten tegen de Inheemse Heidenen, de oorspronkelijke bevolking die wilde vasthouden aan hun oude heidense gebruiken. Deze onderdrukking en militaire inkadering werd fanatieker en agressiever onder leiding van de Frankische leider Karel de Grote.

De Kerstening

Onze voorouders moesten toezien hoe hun Heilige Eiken werden omgehakt, men werd onder dwang bekeerd. Vaak moest je kiezen tussen een onthoofding of de doop. De kerk bestrafte heilige Heidense gebruiken en de oude rituelen van onze voorouders werden verboden. Boven op de van oorsprong Inheems Heidense plekken, zoals putten en bronnen, werden kapellen geplaatst. Het oude Germaanse Volksgeloof werd gedemoniseerd of belachelijk gemaakt. De kerstening ging door.

Men gebruikte beïnvloedende woorden (nu wordt dat framing genoemd) zoals bijvoorbeeld het gebruik van het woord ‘bijgeloof’. Het oorspronkelijke inheemse geloof werd door de invoering van dit woord bewust uitgerangeerd. Men schilderde volksvieringen, zoals de zomerzonnewende en andere oude heidense overblijfselen af als verwerpelijk. Het gebruik van amuletten, bezweringen, dansen, kruidengebruik, etc., was van de duivel.

Dit ging toe naar een hoogtepunt tijdens de 12e en 13e eeuw, waarin de het kerkelijk gerecht de Inquisitie overging tot het doden en verbranden van andersdenkende mannen en vrouwen. De verhalen van heksenvervolgingen kennen we allemaal.

Het christendom, van oorsprong in de Nederlandse cultuur?

Het langdurige proces van kerstening (christelijk maken) heeft plaatsgevonden over een tijdsbestek van eeuwen en eeuwen. En dat is heel vaak niet vrijwillig gegaan. Veel heidenen hebben hieronder geleden. Als nu wordt gezegd dat het christendom van oorsprong bij de Nederlandse cultuur hoort, denk ik dat dit stuk geschiedenis wordt vergeten.

In de vóórchristelijke tijd, goddelijke bezieling

Want voor de christelijke tijd zag men het goddelijke in beken, meren, dieren en bomen. Men noemt dit het animisme, dit gaat ervan uit dat alles goddelijk bezield is. Het goddelijke is mannelijk en het is vrouwelijk in allerlei uitingsvormen. Er zijn goden en godinnen, niet als afgoden om je aan te onderwerpen, maar als aspecten om het leven duiding te geven.

Hedendaagse zingeving en spiritualiteit

Dat velen in onze hedendaagse tijd op zoek zijn naar spirituele zingeving, is een mooie beweging. Het christendom kan een invulling geven. Maar het vóórchristelijk geloof, namelijk het Inheems Heidendom is iets om zeker niet te vergeten. Dit geloof, de oorspronkelijke religie van onze Germaanse voorouders, is er door de eeuwen heen onder gesneeuwd.

Inheems Heidendom, het goddelijke in alles

Wij, en nog veel meer hedendaagse heidenen geven dit Inheems Heidendom opnieuw vorm. Het brengt spirituele rijkdom en het geeft betekenis aan ons leven in samenhang met het land waarop we leven. Bij ons, de Stam van de Vos, zien we het goddelijke niet als iets waar we gehoorzaam aan moeten zijn. We hoeven niemand boven ons te hebben en ook niemand onder ons. Wel hebben we ontzag voor de natuurkrachten en het goddelijke in alles.

Wie weet is het iets om te onderzoeken en voel je een klik met dit Inheems Heidendom, mythen en sagen, oude folklore en tradities. Ze geven betekenis aan het leven en brengen je weer terug naar je wortels en jezelf. Het kan aanvoelen als rust en zekerheid. Het is een boeiend pad van ervaring naar wijsheid en oerkracht.

Aanvullende Literatuur en Informatie

• Luit van der Tuuk – Indiculus

• Dirk Otten – Hoe God verscheen in Saksenland

• Linda Wormhout - Goden en Sjamanen in Noordwest-Europa

• Catherine Nixey – Eeuwen van Duisternis

• Judith Schuyf – Heidens Nederland

Dit artikel is door een mens geschreven