Wie vandaag de dag op een mooie zonnige dag de Grote Markt in Schiedam bezoekt ziet een fraai eeuwenoud Stadhuisje, pittoreske huisjes rond het plein en volle terrasjes. Het is daarom bijna niet te geloven dat hier in de 16e eeuw gruwelijke heksenvervolgingen plaats vonden. Tussen 1556 en 1593, het jaar waarin in Holland de heksenvervolgingen werden afgeschaft, was Schiedam berucht om zijn heksenjachten. De heksenjacht begint Vóór 1556 waren er ook al heksenprocessen in Schiedam, bijvoorbeeld het proces tegen Marye Heinen in 1541. Deze ongeveer 20 jarige vrouw werd gearresteerd maar vocht haar arrestatie aan bij het Hof van Holland en won de zaak. Helaas voor Marye werd ze in 1556 weer gearresteerd. Samen met 2 andere dames, hun namen zijn Griete Dircken en Trijn Jansdochter, werd ze schuldig bevonden. Marye, Griete en Trijn werden levend verbrand voor het stadhuis.
Een grote vervolging
Één van de grootste heksenvervolgingen in ons land vond plaats in Schiedam op 25 mei 1585. Dit keer waren er 5 vrouwen gearresteerd en om een bekentenis af te dwingen werden ze op de pijnbank gelegd. Diezelfde nacht overleed één van de vermeende heksen, omdat ‘de duivel haar nek had gebroken’. Dit betekend zelfmoord door ophanging. De andere 4 vrouwen werden op 6 juni 1585 levend verbrand.
Verdere heksenjacht
In 1591 was er weer een grote heksenjacht waarbij 5 vrouwen waren gearresteerd. Hun namen waren Maritgen Arentsdochter Schoenmakers, Dieuwer Dirksdochter, Anna Claas Laanges, Bay Buysen en Anna Hondert Theunen. Gelukkig voor deze 5 dames waren de tijden aan het veranderen en ze werden vrijgesproken door de Hoge Raad van Holland dankzij het feit dat Maritgen Arentsdochter in hoger beroep was gegaan. In 1593 werden ze vrijgesproken en moest de baljuw de gerechtskosten betalen. Alleen Anna Hondert Theunen maakte deze vrijspraak niet meer mee, want zij was inmiddels een natuurlijke dood gestorven. Nu was Anna toen ze stierf een verdachte en daarom is zij uit voorzorg niet in de kerk begraven maar is zij s’nachts op het galgenveld begraven. Maritgen Arentsdochter is in 1601 in de Grote Kerk begraven. Maar de reputatie van Schiedam als heksennest bleef nog lang hangen. Dit blijkt wel uit de woorden van Constantijn Huygens die 100 jaar later een rijke vrijster beschreef: ‘Haar ooge spreekt Schiedams, zijn uitgestraalde geest betoovert menschen, vlees, maar beesten aldermeest’.
Het heden
Het galgenveld is, nu eeuwen later, uit het collectieve geheugen van Schiedam verdwenen en is nu een industrieterreintje op de hoek van de Nieuwe Maas en de Voorhaven. De tijd en de geschiedenis leggen steeds nieuwe lagen over oude lagen en daarom is de geschiedenis niet altijd voelbaar meer. Maar wat ooit het galgenveld was is nog steeds geen hele aantrekkelijke plaats. Wat inmiddels wel een aangename plaats is dat is het plein bij het Stadhuis. Hier vinden huwelijken plaats en eten en drinken de mensen wat op één van de terrasjes met uitzicht op de fraaie oude huisjes. Hier heeft de geschiedenis nieuwe lagen over de oude lagen gelegd. Als ik op een terrasje zit op de Grote Markt moet ik toch altijd even denken aan de vrouwen die gevangen zaten op de zolder van het stadhuis en op het plein verbrand zijn…gelukkig zijn de tijden veranderd.